Een wandeling tussen haaien en roggen

Tunnels onder een aquarium zijn allang geen curiositeit meer. Het "Haus des Meeres" in Wenen gaat een stap verder: Hier kunnen bezoekers in een gesloten PLEXIGLAS® tunnel midden door een zeeaquarium lopen.

Het driejarige jongetje juicht uitgelaten. Hij probeert steeds weer met zijn kleine handjes naar de voorbij zwemmende koeneusroggen te grijpen maar stoot steeds aan de bijna onzichtbare acrylglasplaat. De rog draait ondertussen met een elegante beweging zijn lijf en laat zijn onderkant zien die op een lachend gezicht lijkt. Ook de volwassenen zijn gefascineerd van de nieuwe Atlantische tunnel in het "Haus des Meeres" in Wenen: Het lijkt alsof ze zich echt midden in de onderwaterwereld bevinden.

„Het was ons doel om een duik in de Atlantische Oceaan voor onze bezoekers te simuleren“, verklaart de directeur van het "Haus des Meeres", Hans Köppen, de nieuwe attractie in Wenen. En dat is gelukt. Dat leiden wij af uit de reacties van de bezoekers. Daarbij maakt niet alleen de veelzijdige dierenwereld indruk. Uniek is eerder het gevoel dat je een wandeling maakt dwars door het zeeaquarium in de onderwaterwereld. De waterwereld 3-dimensionaal te beleven. Zich onder, boven en naast de vissen, planten en de kale rotsformaties te bewegen.

Een verdere ontwikkeling van grote aquaria

Dit werd mogelijk door een constructie die nog niet is geëvenaard. De tien meter lange acryltunnel is anders dan de gebruikelijke aquaria-tunnels niet verankerd in de bodem maar bevestigd aan twee zwevende vaste punten die door het bassin zijn gelegd. „Dat was nodig omdat hij vanwege de diepte van het bassin anders niet toegankelijk zou zijn voor ouderen en andersvaliden“, verklaart Köppen. Deze voorwaarde was een grote uitdaging voor de bouw. Want een tien meter lange met lucht gevulde tunnel die ca. twee meter onder de oppervlakte zweeft in een bassin van zes-en-een-halve meter diep, wil maar één ding: Naar boven. 65 ton drukt bij de Atlantische Tunnel naar de oppervlakte. Een enorme belasting niet alleen voor de bevestigingsconstructie, in dit geval gefreesde gaten in een oude bunkermuur van beton maar vooral voor het materiaal van de tunnel zelf. Het moet de enorme druk standhouden, mag niet buigen en al helemaal niet breken. 

Als tegenmaatregel op deze opwaartse druk hebben de constructeurs daarom een 120 mm dik PLEXIGLAS® ontwikkeld. Dit merkacryl van Evonik is extreem robuust en stabiel van vorm. Bovendien kan het met de juiste knowhow onzichtbaar worden verbonden. Uiteindelijk moest een volledig glazen tunnel ontstaan van twee half-cilinders. „Kleinere acrylglasdelen samen te voegen, dat kunnen wel meer producenten. Een gesloten, horizontaal onder water liggend buizensysteem van tien meter lang heeft nog niemand tot stand gebracht“, bericht Thilo Üblagger, directeur van k-tec GmbH in Salzburg, die het project realiseerde.

Een jaar ontwikkeling

Daarom testten Üblagger en zijn team samen met deskundigen van speciale beglazingen van Evonik alle processen voor de tunnel aan diverse kleine delen in een eenjarige ontwikkelingsfase. Zij onderzochten bijvoorbeeld hoe de twee tien meter lange blokken van PLEXIGLAS® exact konden worden omgevormd, berekenden de optimale temperatuur waarbij de polymeren moeten worden samengevoegd, analyseerden de nodige breedte voor de lijmnaden en andere voorwaarden. Op de dag waarop de twee voorgevormde half-cilinders met elkaar werden verbonden, heerste desondanks grote spanning. „Wij hadden maar één kans“, herinnert zich Üblagger. „De bovenste en de onderste halve tunnels moesten absoluut synchroon op de millimeter precies worden samengevoegd.“ Als dat niet was gelukt, was het 3-miljoen-euro-project mislukt.

Uitzicht zonder vervormingen

Maar het interdisciplinaire team van thermovorm-experts, technici van pakkingen, constructeurs, zeebiologen en proces-engineers had tijdens de planning, de productie en bij de montage fantastisch werk geleverd. De lijmnaden van de buizen pasten perfect op elkaar. De illusie door de onderwaterwereld te wandelen is volmaakt. Hiervoor was het belangrijk dat de gebruikte materialen voor de tunnel niet alleen de extreme krachten standhouden maar ook optisch overtuigt: „PLEXIGLAS® presenteert een uitzicht zonder vervormingen“, licht Üblagger toe. Zo zien we de dieren in het water hoe ze ook echt zijn, zonder groene tinten en onzuiverheden, in de juiste proporties en vormen. De fascinerende onderwaterwereld kan je bijna aanraken.

Op zoek naar meer inspiratie? Bezoek www.world-of-plexiglas.com

Veiligheid gaat voor

De PLEXIGLAS® tunnel heeft een gewicht van 15 ton. De tunnel kan zo een druk van maximaal 70 megapascal standhouden, er ontstaat echter slechts een druk van maximaal drie megapascal . Of anders uitgedrukt: Als je twee volgeladen vrachtwagens op de tunnel zou plaatsen, zou hij slechts 1,5 mm indeuken. „Juist met het merkacryl van Evonik waren we in staat om een veilig product te produceren“, legt Thilo Üblagger uit die het project heeft gerealiseerd.